कांसपठार -

 

कांसपठार -

मित्रांनो! एखादी दुसर्‍या भाषेतील कलाकृती आपल्या भाषेत आणतांना काय translate करावं? ---- शब्द?---- कडवी? --मध्यवर्ती कल्पना ? का कवितेचा आत्मा? कलाकृती ज्या मातीत रुजलेली असते तेथील रंग, गंध आणि आसमंत बरोबर घेऊन उभी असते. ती आपल्याकडील मातीत रुजवतांना ती फुलली पाहिजे. आपल्याकडचा आसमंत तिने स्वीकारला पाहिजे.

रामासोबत विवाह करून आलेल्या सीतेला बघण्यासाठी आयोध्येत रस्त्याच्या दुतर्फा लोक उभे होते. हीच वेळ असते नाकारण्याची वा स्वीकारण्याची. सुभद्रेशी विवाह करून येणार्‍या अर्जुनाला प्रश्न पडला होता की द्रौपदी हिला कशी स्वीकारेल? अशा वेळी गवळणीचा वेश करून श्रीकृष्णाची बहीण म्हणून ती एकटी द्रौपदीला भेटायला गेली तेव्हा द्रौपदीने तिला सहज स्वीकारलं. तशी लोकांसमोर गेलेली आपली कलाकृती स्वीकारणार का नाकारणार हे त्या कलाकृतीच्या प्रवेशातच ठरतं.

नाहीतर सर्प यज्ञाच्या कुंडात ‘‘तक्षकाय स्वाहा!’’ म्हटल्यावर इंद्राच्या सिंहासनाचा भक्कम आधार मिळालेल्या तक्षकाला, ‘‘इंद्राय स्वाहा तक्षकाय स्वाहा’’ म्हणत जनमेजयानी खेचून खाली आणलं. त्याप्रमाणे दुसर्‍या कलाकृतीला त्याच्या रसगंध आसमंतासह खेचून आणून विजयी वीराप्रमाणे त्या कलाकृतीला ज्या ताकदीने आपल्या भाषेत आणलं असेल; ते पाहूनच वाचकांनी वहाव्वा करावी!

माझा आपला साधासा प्रयोग! दुसर्‍या भाषेतील कलाकृतीला आपल्या मातीत, आपल्या आसमंतात रुजवायचा. कडव्याला कडवं ओळीला ओळ असा कुठलाही नियम न पाळता !

 

स्वच्छंद विहरतो, आकाशातुन । मेघ धवल तो जसा

मनमुक्तपणे मी, तसा एकदा । फिरलो दाही दिशा

 

ओठात शीळ मम, साद घालते । रानपाखरासवे

बहु गिरीकंदरा, पार करित मी । रानवाट अनुसरे

 

'चढ' चढता चढता , नेत्रांपुढती । साकारले पठार

उलगडतचि गेला, पुष्प गालिचा । त्यावरती अलवार

 

चैतन्यमयी तो, रानफुलांचा । भव्य गालिचा हसे

ते अबलख न्यारे, रंग फुलांचे । जणु इंद्रधनु विलसे

 

वार्‍याने त्यावर उठती लहरी । सरसरसर धावती

टेकवी फुले शिर, शेजार्‍यांच्या । खांद्याफांद्यांवरी

 

कधि रेलत चुंबत, झुलतचि अलगद । पुष्प ताटवा वनी

जणु इंद्राचे का, नंदनवन हे । वाटे ऐसे मनी

 

ते नृत्यनाट्य मी, बघत राहिलो । विसरुन सारे भान

हृदि आनंदाचे, तरंग उठती । मन जाय मोहरून

 

हातात हात घालून वायुच्या । परिमल फिरेचि स्वैर

मम हृदयमंदिरी प्रवेशता तो । मम हृदय सैरभैर

 

मम हृदयकुपीतचि, आजही आहे । सुगंध ताजा तोच

ह्या मनपटलावर, चित्र रेखले । रंगही ओले तेच

 

किलकिले करीता, आठवणींचे । झाकण मिळता वेळ

तो पुष्पगालिचा सुगंध उधळत, । उलगडत जाय काळ

----------------------------

लेखणी अरुंधतीची -